Het Loodswezen is verantwoordelijk voor het loodsen en beloodsen van schepen op belangrijke trajecten die door de Vlaamse overheid worden aangeduid. De loodsen staan de kapiteins bij in het navigeren en manoeuvreren van hun schepen.
De beloodsingen op zee gebeuren met de beloodsingsmiddelen SWATH (Small Waterplane Area Twin Hull). Voor schepen die niet geschikt zijn om met de “swath” beloodst te worden, gebeurt dit nog zoals vanouds met een jol (een klein open bootje met motoraandrijving). Er bestaat ook een mogelijkheid tot “loodsen op afstand” waarbij de loods niet aan boord gaat, maar de gezagvoerder adviseert vanuit een radarcentrale.
Het Loodswezen geeft ook nautisch advies bij risicovolle transporten, moeilijk handelbare slepen, bebakening, wrakkenberging en uitdieping van vaarwaters. Op deze manier draagt de organisatie bij tot een veilige en vlotte toegang tot de Vlaamse havens.
Samen met Vloot, afdeling Scheepvaartbegeleiding en afdeling Kust maakt het Loodswezen deel uit van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK).